‘Hoe zie je jezelf over 5 jaar? Probeer het je maar zo concreet en gedetailleerd mogelijk voor te stellen … Waar ben je? Wat heb je aan? Ben je alleen of met anderen? En wat ben je aan het doen? Houd je iets vast in je handen?’

Een excentriek geklede Luc Ambagts laat de deelnemers in alle rust even weg mijmeren. “En deel deze droom nu met degene die naast je zit en hou ‘m de rest van de dag goed vast in je achterhoofd.”

Bij de Winterconferentie van de BD-Vereniging in Dronten op 27 februari – en tegelijkertijd Landmarkt van Vereniging Toekomstboeren – staat het thema ‘Land; ruimte voor nieuwe boeren’ centraal. Wat als een rode draad door de dag heen loopt, is ruimte voor ontmoeting tussen de energieke, nieuwe garde en de hoopvolle, oude garde van ‘toekomstboeren’. In die ontmoeting oefenen we met het omschrijven van onze toekomstdroom. Ook leren we zo helder mogelijk een vraag of aanbod te verwoorden aan een ander. Deze oefeningen doen wonderen.

Zo wil Annelies ‘de dakboerin’ van het dak af. Tijdens de werkgroep ‘Wat zit er achter mijn wens’ vroeg ze de groep: “Hoe vat ik de moed om met mijn gezin uit de stad naar het financieel onveilige noorden van Nederland te vertrekken?”. Isabel Duinisveld van de Eemstuin in Groningen dacht erover om over 5 jaar een compagnon te zoeken, maar, “het kan misschien nu al?!”, uit ze blij verrast, als zij en Annelies op het podium geroepen zijn om hun succesvolle match met ons allen te delen. Met een gezonde dosis luchtigheid en flexibiliteit zetten deze dames in hun ontmoeting van een luttele 30 seconden al een grote, eerste stap naar een onmogelijk geachte droom die ze samen misschien wél durven waar te maken. Dit mag gevierd worden!

Zo heeft de dag veel onverwachte nieuwe verbindingen opgeleverd! Tijdens het speed-daten waren er serieuze matches tussen mensen die elkaar voorheen nog niet kenden. De opdracht voor de nieuwe generatie is duidelijk: ruimte opeisen om de boel op te schudden. Aan gevestigde boeren wordt gevraagd hen daarbij te ondersteunen. Met land, met een hoekje van een schuur, maar vooral ook met goede moed.

Geef de nieuwe garde toekomstboeren de ruimte om fouten te mogen maken, brengt Jan Diek van Mansvelt in, en laat ze ook weer opkrabbelen. “Want mislukkingen zijn prachtig!” Hij vergelijkt een mislukking met bladval van de bomen. Al die dode blaadjes worden door enthousiaste wormen – buiten ons gezichtsveld – tot compost verwerkt, die dan weer een voedingsbodem zal vormen voor nieuw leven. “Dus hoe spannend het ook aanvoelt om je onervaren Warmonderhof-stagiaire te zien klungelen, heb vertrouwen en geef ‘m die ruimte!”

Hillie Bunskoek van het BD-bedrijf de Zonnehorst bereidt zich alvast voor op het moment dat ze te oud zal zijn om het bedrijf samen met haar man te runnen: plaatsmaken voor een nieuwe doorstart en verhuizen zodat ze zich niet teveel met het bedrijf zal bemoeien. Maar wacht eens even … “Waarom zouden we eigenlijk weg moeten gaan? Ik besefte dat ik dat eigenlijk helemaal niet wil. En dat dat gewoon ook niet hoeft!”, vertelt Hillie in opgeluchte stemming in de werkgroep over keuzes maken. Eerder op de dag opperde al iemand in de zaal dat het om wederzijds ruimte bieden zou moeten gaan; ruimte voor nieuwe boeren, maar ook voor oude boeren. ‘Opa boer’ en ‘oma boerin’ hebben een rijkdom aan kennis te delen en lenen zich daarnaast ook makkelijk als oppas voor je kinderen. Wat wil je nog meer?!

Vlam in de pan
“Kom, doe iets, pak gauw een deksel, of een blusdeken, we hebben de vlam in de pan! Zo snel mogelijk doven dus. Maar hoe zou je reageren als iemand tegen je zegt: ‘Je moet zorgen dat de vlam in de pan slaat?’ Dan knipper je even met je ogen en zegt: ‘Is die man niet wijs of zo?’”

Vol passie schetst Jan Diek van Mansvelt op de Winterconferentie dit beeld. “Zorg eerst voor een geschikte pan. Maak een smeuïg prutje van de juiste samenstelling, dus niet zo’n gortdroge hap. Voer warmte toe en blijf dit volhouden. En wat ook noodzakelijk is: heb er lol in, gein moet er zijn, de luchtigheid. Dan komt er vanzelf een moment dat de vlam in de pan slaat. En doe dan niet de deksel erop! Nee, houd het vuurtje gaande.”

Toen ik zijn beeld begreep, werd ik enthousiast en dat was precies zijn bedoeling. Het woord ‘enthousiast’ komt van het Griekse entheos en dat betekent ‘van God vervuld’. De Duitsers gebruiken het woord begeistert (van geest doordrongen). Als wij onze dingen met enthousiasme doen, is de goddelijke/geestelijke wereld hierbij betrokken.

In de woorden van Jan Diek: “Het is een kwestie van hoe je in het leven wilt staan. Als je alleen volgens de vertrouwde richtlijnen handelt (zo moet het en zo hoort het), dan is er nauwelijks vlam, hij kan zelfs uitdoven. Creëer dus steeds weer een situatie die ontvankelijk is voor de geest, die zich wil manifesteren, die mét jou wil scheppen. Het maakt niet uit wat je beroep is, als er maar enthousiasme is, dan komt die vlam vanzelf!”

Tekst:  Mali Boomkens en Bram Gordijn

Kosten:
Beroepsleden Gratis
Leden BD-Vereniging en Studenten Landwijzer €25
Overige €35,-
(Prijzen inclusief koffie, thee, middagmaal en avondeten)

Aanmelden winterconferentie/LANDmarkt Wortel 19 feb 2016

Direct aanmelden

(een vergelijkbaar programma wordt gehouden op 27 feb 2016 in Dronten)

Iedere keer als het lukt een stuk grond biologisch-dynamisch en toekomstgericht te bewerken wordt er weer een stuk aarde gezond. Daarom willen we samen aan de slag, zodat meer mensen met hart voor de bodem en hart voor de voeding een plek vinden om te werken. Door te luisteren naar mensen die op dit vlak al iets bereikt hebben ontdekken we welke onverwachte mogelijkheden we zelf hebben.
We nodigen je uit te vertellen en te laten zien hoe jouw bedrijf, of jouw werk, er over vijf jaar uit zal zien. Is dat ruimer, mooier, intensiever, uitgebreider, al gestart, of nog steeds een vaag idee? Breng je plan mee, als een plattegrond, tekening, je favoriete product of op een heel eigen manier. Laat je inspireren hoe ook jij mee kan werken aan LAND: ruimte voor nieuwe boeren.

Programma (wijzigingen voorbehouden)
9.30 Onthaal (30 min)
10.00 Verwelkoming en inhoudelijke opmaat door Dirk Govaerts en Luc Ambagts
10.20 Nieuwe ervaringen in samenwerken met medewerking van An, Katrien en Arne van De Zonnekouter, René en Raf van De Steenovens, Leen, Antoine en Ruben van De Kollebloem en Tom Troonbeeckx van Het Open Veld
12.00 Ruimte maken, een oefening met elkaar
12.15 Oogst van de ochtend
12.30 Pauze met ruimte voor ontmoetingen en middagmaal
14.00 Introductie werkgroepen
14.15 Werkgroepen
We gaan aan de slag met de vraag welke nieuwe mogelijkheden er in je eigen bedrijf, of je eigen werk, potentieel aanwezig zijn. Welke kansen liggen er om nieuwe bedrijfsactiviteiten te starten, of bij de huidige activiteiten anderen in te schakelen?
Met medewerking van: Luc Ambagts, Geert Iserbyt, Antoine de Paepe, Leen Verwimp en Dirk Govaerts.
15.45 Pauze met koffie/thee & koek
16.15 LANDmarkt oogst van de werkgroepen + interactie daarover
17.00 Afronding & Dankwoord
17.15 Einde conferentie
17.30 Avondmaal broodjes – walking dinner

Adres: Kolonie 28, 2323 Wortel
Voor GPS: Den Bayerd bevindt zich op het kruispunt Kolonie en Molendreef, 2323 Wortel (Hoogstraten).
Toegang: Beroepsleden BD-Vereniging Gratis
Leden BD-Vereniging en studenten €25
Overige €30,- (inclusief koffie, thee, lunch en diner)
Aanmelden: voor 15 februari -> aanmelden

Je kunt je aanmelden voor de winterconferentie/LANDmarkt 2016 in Dronten via onderstaande link. Je aanmelding is definitief na betaling van de deelnemersbijdrage op IBAN: NL07INGB0000313786 t.n.v. Ver voor BD Landbouw en Voeding.

Kosten:
Beroepsleden Gratis
Leden BD-Vereniging en Toekomstboeren €35
Overige €60,-
(Prijzen inclusief koffie, thee, lunch en diner, exclusief overige dranken)

Aanmelden winterconferentie/LANDmarkt Dronten 27 feb 2016

(een vergelijkbaar programma wordt gehouden op 19 feb 2016 in Wortel)

Iedere keer als het lukt een stuk grond op biologisch-dynamische en toekomstgerichte manier te bewerken, wordt er weer een stuk aarde gezond. Daarom willen we samen aan de slag, zodat meer mensen met hart voor de bodem en hart voor de voeding een plek vinden om te werken. Door ook te vieren wat er al bereikt is, is deze winterconferentie een feest, met jubilea, mijlpalen en andere feestmomenten.

Om aan het eind van de dag nog meer te vieren nodigen we je uit te vertellen en te laten zien hoe jouw bedrijf, of jouw werk, er over vijf jaar uit zal zien. Is dat ruimer, mooier, intensiever, uitgebreider, al gestart, of nog steeds een vaag idee? Breng je plan mee, als een plattegrond, tekening, je favoriete product of op een heel eigen manier. Laat je inspireren hoe ook jij mee kan werken aan LAND: ruimte voor nieuwe boeren. We sluiten af met muziek, dans en ontmoeting (o ja, en bier….).

Programma (wijzigingen voorbehouden)
10.00 Inloop met koffie, thee, ontmoetingen
10.30 Opening en welkom door
Piet van IJzendoorn, BD-Vereniging en Klarien Klingen – Toekomstboeren
10.45 Uitwisseling met elkaar
Hoe ziet jouw “bedrijf” er over vijf jaar uit?
11.15 Welke ruimte geef je, welke ruimte krijg je
Panelgesprek o.l.v. Maria van Boxtel over samenwerken tussen jong en oud.

12.00 Drempels nemen: Hoe ontwikkel je je bedrijf, hoe ontwikkel je jezelf
Lezing door Jan Diek van Mansvelt

13.00 Pauze, wandelgangen en lunch
14.00 Introductie werkgroepen
In twee rondes gaan we aan de slag met de vraag welke nieuwe mogelijkheden er in je eigen bedrijf, of je eigen werk, potentieel aanwezig zijn. Welke kansen liggen er om nieuwe bedrijfsactiviteiten te starten, of bij de huidige activiteiten anderen in te schakelen?
De eerste ronde zal gericht zijn op het verdiepen van jouw beeld van je “bedrijf over vijf jaar”. In de tweede ronde onderzoek je welke concrete stap je nu al kan zetten.
14.15 Werkgroepen eerste ronde
15.30 Werkgroepen tweede ronde (thee in de werkgroep)
16.45 LANDmarkt, persoonlijke uitwisselingen over wat de werkgroepen hebben opgeleverd

17.30 Afsluiting van het ochtend en middagprogramma, met aansluitend avondeten
19.00 Viering van het feest van de waardering, met muziek, dans en feestelijke momenten.
21.00 Afsluiting van de dag

Adres: Warmonderhof, Wisentweg 12, 8251PC Dronten
Toegang: Beroepsleden Gratis | Leden BD-Vereniging en Toekomstboeren €35 | Overige €60,-
Inclusief koffie, thee, lunch en diner, exclusief overige dranken
Aanmelden voor 20 februari!

Aanmelden Dronten 27 feb 2016

Lees voor het laatste nieuws de nieuwsbrief!

Lees alles over het programma

winterconferentie Wortel
winterconferentie in Dronten

De winterconferenties 2016 worden gehouden op vrijdag 19 februari op Widar in Wortel-Kolonie (bij Hoogstraten in België) en op zaterdag 27 februari op Warmonderhof in Dronten.

Het werken aan “LAND, ruimte voor nieuwe boeren” is al in volle gang. Je kunt meedoen met de voorbereidingen door in je eigen werk situaties op te zoeken waar je al bezig bent met ruimte geven of ruimte nemen. Door te zoeken naar de vernieuwing, of de vragen die spelen op je eigen bedrijf, of je bedrijf in wording.

De winterconferenties zullen georganiseerd worden als “Landmarkten” waar aanbieders en vragers ondersteund worden hun plannen “op de grond” te laten komen, of in ieder geval een stap verder.

Het traject van de winterconferentie is drieledig:

1. Het verschijnen van de thema-uitgave LAND over de ervaringen van mensen die erin geslaagd zijn een nieuw bedrijf te starten. (verwacht half januari 2016)
2. Pilot-gesprekken en presentatie van het thema op het Demeterplein op de BioBeurs in Zwolle (20 en 21 januari 2016)
3. Werken aan concrete resultaten op de twee winterconferenties

Op de winterconferentie is zowel aandacht voor boeren (in spé) die met een bedrijf willen starten, als voor boeren die met hun eigen bedrijf nieuwe stappen mogleijk kunnen maken. Ook de ‘mensen die aan de kant staan’ hebben en rol in het mogelijk maken van nieuwe bedrijven: als klant, als (financiële) ondersteuning, of in welke andere vorm dan ook.

Met elkaar kunnen we er voor zorgen dat al die mensen die graag aan een goede landbouw willen werken dat ook gaan doen!

GROTE ZAAL – DONDERDAG 21 JANUARI 2016

WRR rapport over duurzaam voedsel: ‘Omslag kan zoals bij loodvrije benzine’

12.30 -14.00 uur Hanzezaal

Met Josta de Hoog-co-auteur WRR rapport, Marc Jansen-Centraal Bureau Levensmiddelenhandel, Jan Willem Erisman-Louis Bolk Instituut, Joost de Jong-Ministerie EZ onder leiding van Bert van Ruitenbeek-Ecominds en St. Demeter

In het recent verschenen rapport van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid ‘Naar een voedselbeleid’ staan aanbevelingen om te werken aan een veerkrachtig landbouw- en voedselsysteem met behoud biodiversiteit. Het rapport spoort bedrijfsleven en overheid aan om via heffingen op niet duurzame productie, duurzame productie te bevorderen en gelden voor het GLB te koppelen aan ecologische houdbaarheid en volksgezondheid. Wat gaan bedrijfsleven en overheid hiermee doen en hoe kan de bio-sector van deze aanbevelingen profiteren?

Land: Ruimte voor nieuwe boeren

16.15 – 17.45 uur Hanzezaal

Met: Hanny van Geel-boerin en Via Campesina, Piet van IJzendoorn-Zonnehoeve en Vereniging voor BD Landbouw, Inno Kock-Land of Seattle en startende boeren Martijn Meijers-tuinderij Landgoed Sevenaer, Alex van den Heerik-permacultuurtuinderij de Voedselketen, Wouter van Mill van tuinderij Croy en meer nieuwe ondernemers. Onder leiding van Klarien Klingen-Toekomstboeren en Maria van Boxtel-Landgilde

Nieuwe boeren zijn enthousiast om te werken in de landbouw. En ervaren ondernemers willen best ruimte bieden voor nieuwe initiatieven. Land om te starten is duur, maar samenwerken kan ook. Doe mee met de inspirerende bijeenkomst over ruimte voor nieuwe boeren. Hanny van Geel deelt haar heldere analyse over de toekomst van de landbouw: agro-ecologie en bedrijven voor de regio. Erna: verfrissende pitches over grondeigendom. En tot slot: een rondetafelgesprek met vier nieuwe boeren en tuinders – nieuwe opvolging, eigen start en innovatieve bedrijven. Kom ook en stel je vragen aan de toekomstboeren.

WOENSDAG 20 JANUARI 2016

Bedrijfsopvolging: hoe doe je dat?

14.00 – 15.00 uur Meerhal zaal D

Met Daniël Schuylenburg-Stadsboerderij Almere, Jan Harm Welleweerd- akkerbouwer in Zeewolde en Fred Willems -Kwekerij Vollenberg onder leiding van Helmer Wieringa en Maria van Boxtel, Landgilde

Bedrijfsopvolging: leuk en lastig? Hoe kom je als starter aan een volwaardig bedrijf? Binnen of buiten je familie, met een ideaal én bedrijfsrendement. Daniël Schuylenberg werkt op de Stadsboerderij Almere en Jan Harm Welleweerd op een biologisch akkerbouwbedrijf in Zeewolde. Zij nemen deel aan de intervisiegroep Flevojong van de BD vereniging voor een frisse blik op hun plannen. Fred Willems neemt Kwekerij Vollenberg over – in stappen. Welke afspraken maak je dan, waar moet je aan denken? Maria van Boxtel en Helmer Wieringa delen de ervaringen in Landgilde, de verbinder tussen nieuwe en ervaren biologische boeren.

Doorschakelen naar Demeter

15.30 – 16.30 uur Meerhal zaal C

Met Leen Janmaat-Louis Bolk Instituut, Petra Derkzen-Stichting Demeter

De sector groeit in kwantiteit. Te snelle groei leidt tot onbalans. Hoe zorgen we voor kwaliteit. Wat is voedingskwaliteit? Hoe ga je om met vitaliteit in plant en dier? Hoe verzorgen we de kringloop binnen het bedrijf en binnen de sector? Dat staat centraal in deze workshop. Een opstap naar het denken in samenhangen en een doorkijkje naar verdieping, meer daarover in de Demeter doorschakelcursus, deze start direct na Bio-beurs, in februari.

Nieuwe Richtlijnen, goede (natuur)voeding?

17.45 -18.45 uur Meerhal zaal C

Met Henny de Lint-Kraaybeekerhof

De nieuwe richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad, gepresenteerd in november 2015, leggen we naast de aspecten van duurzaamheid en biologisch (dynamische) natuurvoeding. De nieuwe richtlijnen spreken over voedingsmiddelen en voedingspatronen en niet meer over voedingsstoffen: zijn ze daardoor natuurvoedingsproef? En hoe zit het met duurzaamheid? Biologisch wordt niet specifiek genoemd. Zal er nu een natuurvoedingsschijf van vijf of duurzaamheidsschijf van vijf gemaakt worden door het Voedingscentrum?

DONDERDAG 21 JANUARI 2016

Samen grond financieren

11.45 -12.45 uur Meerhal zaal D

Met: Irene van der Voort-De Groote Voort en Jan Hoek-AA MA RB Meeuwsen Ten Hoopen, Accountants & Adviseurs onder leiding van Helmer Wieringa en Maria van Boxtel-Landgilde

Een gezonde bodem: dé basisvoorwaarde voor de biologische landbouw. Vooral mogelijk met een gezonde financiering van die grond. Veehoudster Irene van de Voort financierde uitbreiding van het bedrijfsareaal met een coöperatie van burger-investeerders door uitgifte van grondcertificaten via de Remeker Landcoöperatie. Jan Hoek, accountant en belastingadviseur bij MTH, vertelt over een formule met verpachting: bestaande eigenaren verpachten hun grond aan een nieuwe ondernemer. Kunnen we deze nieuwe mogelijkheden om samen grond te financieren ook bundelen? Laat je inspireren door deze formules om gronden te financieren voor overname, groei of de start van bedrijven.

Persoonlijke groei in je bedrijf

16.45 – 17.45 Meerhal zaal D

Met Petra Derkzen & Joke Bloksma-BD Vereniging.

Uitgangspunt van biodynamische (BD) beroepsontwikkeling is dat persoonlijke groei de basis vormt voor professionele groei en innovatie. Hoe je daar concreet, verdiepend en speels mee aan de slag kunt ervaar je zelf door het ter plekke te doen! Maak mee hoe stimulerend collegiale intervisie kan zijn.

Jan en Barbara Geertsema haalden in drie maanden ruim veertigduizend euro op én alvast klanten voor hun vis en workshops. Daarmee wordt hun bedrijf De GOede vissers een succes.

Laat je inspireren door voorbeelden van alternatieve financiering, met of zonder bank.

Onder leiding van Maria van Boxtel (Land&Co).

Op donderdag 21 februari 2016, vanaf 16.15 uur, vindt in de Hanzezaal van de IJsselhallen in Zwolle de bijeenkomst LAND: ruimte voor nieuwe boeren plaats.

Hanny van Geel, boerin en voortrekker bij La Via Campensina, deelt haar heldere analyse over de toekomst van de landbouw. We gaan in gesprek samen met Piet van IJzendoorn (Zonnehoeve en BD-Vereniging), Inno Kock (Land of Seattle), sprekers van de bank en Martijn Meijers (tuinderij Landgoed Sevenaer, Linder van den Heerik (permacultuurtuinderij De Voedselketen) en meer ondernemers.

Onder leiding van Klarien Klingen (Toekomstboeren) en Maria van Boxtel (Landgilde). Mede mogelijk gemaakt door de BD-Vereniging.

Wil je ons ontmoeten? Vrijkaartje voor de Bio-Beurs beschikbaar. Of maak een afspraak voor 1 op 1 gesprek! Stuur een mailtje voor een vrijkaartje of afspraak naar hwieringa@landco.nl

Landgilde doet workshops:
· LAND: ruimte voor nieuwe boeren ism Toekomstboeren in de grote zaal op 21 jan, 16.15 tot 18.00 uur
· bedrijfsopvolging met concrete voorbeelden, Helmer Wieringa, 20 jan, 14.00 uur
· juridisch vragenuurtje, Gladys Koenders, 20 jan, 11.45 uur
· grondfinanciering met concrete voorbeelden, Maria van Boxtel, 21 jan, 11.45 uur en aansluitend crowdfunding, 13.00 uur
· intervisie, persoonlijke groei in je bedrijf, Petra Derkzen en Joke Bloksma, 21 januari 16.45 uur

Kijk voor meer info in Ekoland of op www.bio-beurs.nl

Oproepen op landgilde.nl
Er worden veel opvolgers gezocht. Begin niet op ‘nul’, maar stap in. Landgilde kan begeleiden met o.a. startdocument, samenwerkingsovereenkomst, rechtsvorm en financieringsplan.

Bundel “LAND: ruimte voor nieuwe boeren”
Inspirerende verhalen van ondernemers die starten. Jong of ouder, overnemers of nieuwe beginners. Pachters, kopers en ‘bietsers’. En vernieuwende verhalen van ervaren ondernemers die de ruimte bieden. Met Toekomstboeren en de BD vereniging schreef Landgilde de bundel “Land: ruimte voor nieuwe boeren”. Kom langs op het Demeterplein op de Bio-Beurs voor een gratis exemplaar.

Ander nieuws
-in 2016 gaat de regeling weer open dat ouders 100.000 euro mogen schenken tbv aankoop bedrijf of hypotheek
-je kunt nog steeds vanaf 1.000 euro een grondportie kopen van www.TuinDeEs.nl te Haren (NB)